Τετάρτη 29 Απριλίου 2020

Κάρφωμα και ξεκάρφωμα




– Παιδάκι μου, εδώ δεν είσαι συ;

– Ήταν ένα πρόσωπο φτυστό με την φάτσα του ζωγράφου.

– Ναι εγώ είμαι.

– Και πώς τον έβαλες τον εαυτό σου εκεί;

– Λέει ο Άχτερμαν:

– Να σου πω.. Μέχρι τώρα και εγώ Του κάρφωνα καρφιά του Χριστού. Με τις πράξεις μου. Κάθε πράξη για ένα μεγάλο διάστημα της ζωής μου, ήταν και ένα καρφί στην καρδιά του Χριστού! Αλλά κάποια στιγμή το συναισθάνθηκα και είπα:

– Τέρμα! Πρέπει να αρχίσω να βγάζω κανένα καρφί από τα χέρια και τα πόδια του Χριστού! Τουλάχιστον από εκείνα που του έβαλα εγώ.

Το προσπαθώ. Και θα το προσπαθώ.

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος ο μεγάλος αυτός διδάσκαλος της Εκκλησίας λέει:

Σε όσο υψηλή πνευματική ζωή και αν φθάσουμε, αν δεν κάνουμε την καρδιά μας πονόψυχη, η πνευματική μας ζωή θα είναι ψεύτικη και υποκρισία! Ο άνθρωπος αρχίζει να έχει πονόψυχη καρδιά, τότε που αρχίζει να μην θέλει πια να βάλει και άλλα καρφιά στους άλλους, αλλά και να βγάλει εκείνα που σε εποχή πνευματικής καθίζησης έβαλε.

πηγή: http://dakriametanoias.blogspot.gr/

Δευτέρα 13 Απριλίου 2020

Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Περί της αγάπης του Χριστού


Ἐγὼ πατήρ, ἐγὼ ἀδελφός, ἐγὼ Νυμφίος, ἐγὼ οἰκία, ἐγὼ τροφεύς, ἐγὼ ἱμάτιον, ἐγὼ ῥίζα, ἐγὼ θεμέλιος. Πᾶν ὅπερ ἂν θέλῃς ἐγώ. Μηδενὸς ἐν χρείᾳ καταστῇς. Ἐγὼ δουλεύσω. Ἦλθον γὰρ διακονῆσαι, οὐ διακονηθῆναι. Ἐγὼ καὶ φίλος καὶ ξένος καὶ κεφαλὴ καὶ ἀδελφὸς καὶ μήτηρ. Πάντα ἐγώ· μόνον οἰκείως ἔχε πρὸς ἐμέ. Ἐγὼ πένης διὰ σέ, καὶ ἀλήτης διὰ σέ, ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ διὰ σέ, ἐπὶ τάφου διὰ σέ, ἄνω ὑπὲρ σοῦ ἐντυγχάνω τῷ Πατρί, κάτω ὑπὲρ σοῦ πρεσβευτὴς παραγέγονα παρὰ τοῦ Πατρός. Πάντα μοι σὺ καὶ ἀδελφὸς καὶ συγκληρονόμος καὶ φίλος καὶ μέλος. Τί πλέον θέλεις;
Εγὼ είμαι πατέρας, εγὼ αδελφός, εγὼ νυμφίος, εγὼ οικία, εγὼ τροφή, εγὼ ένδυμα, εγὼ ρίζα, εγὼ θεμέλιο, κάθε τι το οποίο θέλεις εγώ· να μην έχεις ανάγκη απὸ τίποτε. Εγὼ και θα σε υπηρετήσω· διότι ήλθα να υπηρετήσω, όχι να υπηρετηθώ. Εγὼ είμαι και φίλος, και μέλος του σώματος και κεφαλὴ και αδελφός, και αδελφὴ και μητέρα, όλα εγώ· αρκεί να διάκεισαι φιλικὰ προς εμέ. Εγὼ έγινα πτωχὸς δια σε· έγινα και επαίτης διὰ σε· ανέβηκα επάνω στον Σταυρὸ διὰ σε· ετάφην διὰ σε· στον ουρανὸ άνω διὰ σε παρακαλώ τον Πατέρα· κάτω στην γη εστάλην απὸ τον Πατέρα ως μεσολαβητὴς διὰ σε. Όλα δι᾿ εμὲ είσαι συ· και αδελφὸς και συγκληρονόμος και φίλος και μέλος του σώματος. Τι περισσότερο θέλεις;

Ο Κύριος απευθυνόμενος προς ημάς
Αγίου Ιωάννου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου Απόσπασμα εκ της οστ´ (76) ομιλίας αυτού εις το κατὰ Ματθαίον Ευαγγέλιον 24,16-31 (ΕΠΕ τόμ. 12, σελ. 34)

Απόψε ψάλλεται «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται…» – Τί ακριβώς σημαίνει Dogma

νυμφίος

Δύο από τα πιο γνωστά τροπάρια, το οποίο ψάλλεται τη Μεγάλη Εβδομάδς είναι τα: «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται» και «Τον νυμφώνα Σου βλέπω». Ποια είναι, όμως, ακριβώς η σημασία τους;

Το τροπάριο «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται…» λέει:
«Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός, και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα. Ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ουν, ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθείς, ίνα μη τω θανάτω παραδοθείς και της βασιλείας έξω κλεισθείς. Αλλά ανάνηψον κράζουσα· Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός ημών, διά της Θεοτόκου ελέησον ημάς».
Στα νέα ελληνικά, το τροπάριο σε μια πιο ελεύθερη μετάφραση λέει:
«Δείτε, έρχεται ο Γαμπρός (Νυμφίος) καταμεσίς της νύχτας, και καλότυχος ο δούλος, που θα τον βρει ξύπνιο, αλλά ανάξιος εκείνος που θα πιαστεί στον ύπνο. Πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου, μην αφεθείς στον ύπνο, για να μην παραδοθείς στο θάνατο και κλειστείς έξω από τη βασιλεία. Αλλά σύνελθε και φώναξε: Είσαι Άγιος, Άγιος, Άγιος, Θεέ μας, μέσω της Θεοτόκου ελέησέ μας».
Ποια είναι η σημασία αυτού του τροπαρίου;
Οι στίχοι παραπέμπουν σε δύο παραβολές, δηλαδή ιστορίες με κάποιο νόημα που είπε ο Χριστός. Η πρώτη φράση προέρχεται από την παραβολή των δέκα παρθένων (κατά Ματθαίον, κεφ. 25, στίχοι 1-13). Λέει ότι δέκα κορίτσια είχαν βγει να προϋπαντήσουν το γαμπρό σε κάποιο γάμο. Όμως εκείνος άργησε και αποκοιμήθηκαν.
Και καταμεσίς της νύχτας ακούστηκε φωνή: «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται!». Οι κοπέλες ξύπνησαν, αλλά «οι λαμπάδες τους» έσβηναν. Οι πέντε απ’ αυτές (οι «φρόνιμες» = συνετές) είχαν μαζί τους λάδι και ανανέωσαν τη φλόγα, αλλά οι άλλες πέντε (οι «μωρές» = επιπόλαιες) δεν είχαν. Έτσι, μέχρι να βρουν να αγοράσουν, ο Γαμπρός μπήκε στο σπίτι του γάμου, έκλεισε η πόρτα και έμειναν απ’ έξω.
Όπως φαίνεται στα λόγια του Χριστού, ο γαμπρός της ιστορίας συμβολίζει το Χριστό, που όλοι περιμένουμε τη Δευτέρα Παρουσία Του, αλλά αυτή καθυστερεί. Θα έρθει ξαφνικά («μέσα στη νύχτα») και τότε κάποιοι θα είναι έτοιμοι να εμφανιστούν μπροστά Του, γιατί θα είναι καλοί άνθρωποι, ενώ κάποιοι άλλοι θα είναι ανέτοιμοι (επειδή φέρθηκαν ανόητα και δε φρόντισαν να καθαρίσουν την καρδιά τους) και θα μείνουν έξω από «το γάμο», δηλαδή τη βασιλεία του Θεού (τον παράδεισο).
Η δεύτερη παραβολή (κατά Λουκάν, κεφ. 12, στίχοι 36-46) μιλάει για κάποιους δούλους, που περιμένουν τον κύριό τους να επιστρέψει από γάμο. Καλότυχος, λέει ο Ιησούς, εκείνος ο δούλος, που ο κύριος θα τον βρει σε επιφυλακή να τον περιμένει, ενώ αλίμονο σ’ εκείνον που θα σκεφτεί «αργεί ο κύριος» και θ’ αρχίσει να μεθοκοπάει, να δέρνει και να καταπιέζει τους άλλους δούλους. Και αυτή η παραβολή δηλώνει ότι ο Χριστός θα επιστρέψει «ως κλέπτης εν νυκτί», σε στιγμή που κανείς δε θα Τον περιμένει.
Εννοείται ότι η στιγμή, για την οποία ο καθένας πρέπει να είναι έτοιμος, είναι η στιγμή του θανάτου μας, που πιθανότατα θα προηγηθεί της Δ. Παρουσίας και είναι ουσιαστικά η στιγμή της κρίσης μας μπροστά στο Θεό. Ας είμαστε έτοιμοι, έχοντας καθαρίσει την καρδιά μας από τα ελαττώματα που μας εμποδίζουν να αγαπήσουμε το Θεό και τον πλησίον μας.
Αυτό ακριβώς είναι και το νόημα του τροπαρίου. Ο ποιητής καλεί την ίδια την ψυχή του να μετανοήσει και να αφεθεί στα χέρια του Θεού, ζητώντας τη βοήθειά Του μέσω της Θεοτόκου, των αγίων και των φωτεινών αγγέλων (η τελευταία φράση λέγεται με όλες αυτές τις παραλλαγές). Το τριπλό «Άγιος, Άγιος, Άγιος» είναι από τον ύμνο των αγγέλων (των Σεραφείμ) που άκουσε ο προφήτης Ησαΐας (Ησαΐας, κεφ. 6) και υποδηλώνει την Αγία Τριάδα.
Το τροπάριο «Τον νυμφώνα Σου βλέπω…»
Το δεύτερο τροπάριο λέει: «Τον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ. Λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, Φωτοδότα, και σώσον με».
Σε νέα ελληνικά:
«Σωτήρα μου, βλέπω στολισμένο το σπίτι του γάμου, αλλά δεν έχω κατάλληλα ρούχα για να μπω μέσα. Κάνε λαμπερή τη στολή της ψυχής μου, Εσύ που δίνεις το φως, και σώσε με».
Οι στίχοι είναι εμπνευσμένοι από μια άλλη παραβολή του Χριστού, στο κατά Ματθαίον, κεφ. 22, στίχοι 1-14: ένας βασιλιάς παντρεύει το γιο του, αλλά οι καλεσμένοι «αγρόν ηγόρασαν» (η φράση είναι από το Λουκ. 14, 18, όπου υπάρχει η ίδια παραβολή ή μια παρόμοια – εκεί κάποιος λέει: «αγόρασα ένα αγρό (χωράφι) και πρέπει να πάω να τον δω, γι’ αυτό δε μπορώ να έρθω») και δεν πήγαν. Τότε εκείνος έστειλε και κάλεσαν όλους τους φτωχούς και περιθωριακούς, που ήρθαν αντί για τους επίσημους. Είδε όμως κάποιον με ρούχα ακατάλληλα για γάμο και έβαλε να τον πετάξουν έξω, και μάλιστα «στο σκοτάδι»!…
Εννοείται ότι, αφού οι τελικοί καλεσμένοι ήταν φτωχοί, ο Ιησούς δεν εννοούσε ότι ο άνθρωπος διώχτηκε επειδή είχε «κακά ρούχα». Το νόημα είναι ότι είχε κακή ψυχή.
Εδώ λοιπόν ο ποιητής του τροπαρίου παρακαλεί το Χριστό να τον βοηθήσει να γίνει λαμπερή η ψυχή του, να τη «φορέσει» (ως το καταλληλότερο ένδυμα) και να μπορέσει να μπει στο γλέντι του γάμου, δηλ. στον παράδεισο.
Ο Ιησούς ως Νυμφίος
Ο ίδιος ο Χριστός συχνά παρομοίασε τον ερχομό Του με γάμο και τον εαυτό Του με Νυμφίο (γαμπρό). Και στο τέλος της Αποκάλυψης ο παράδεισος συμβολίζεται με μια «πόλη στολισμένη σα νύφη», μέσα στην οποία δεν μπαίνει τίποτε κακό.
Η σημασία αυτής της παρομοίωσης είναι ότι στο πρόσωπο του Χριστού συντελείται ένας «ιερός γάμος» Θεού και ανθρωπότητας: στο γάμο οι δύο σύζυγοι ενώνονται, ενώ στο Χριστό ενώθηκαν Θεός και άνθρωπος, γι’ αυτό ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος. Γι’ αυτό ο Χριστός ονομάζεται «Νυμφίος της Εκκλησίας», η σχέση του αντρόγυνου παρομοιάζεται από τον απόστολο Παύλο με τη σχέση Χριστού και Εκκλησίας (στην επιστολή προς Εφεσίους, κεφ. 5, που διαβάζεται κατά την τελετή του γάμου), ενώ το «Άσμα Ασμάτων» (το ερωτικό τραγούδι του βασιλιά Σολομώντα που βρίσκεται στην Παλαιά Διαθήκη) ερμηνεύτηκε από τους χριστιανούς αγίους ως αλληγορία του έρωτα του Θεού και του ανθρώπου.
Ο Θεός, κατά τους αγίους μας, είναι «ερωτευμένος με τον άνθρωπο», γιατί μόνο ένας ερωτευμένος θα μπορούσε να κάνει τέτοια θυσία: να γίνει ταπεινός άνθρωπος (ενώ είναι ο παντοδύναμος Θεός) και ν’ αφήσει να τον βασανίσουν μέχρι θανάτου για να σώσει το δημιούργημά Του. Επίσης, η αγάπη του Θεού είναι «έρως», γιατί Τον κινεί σε ένωση με τον άνθρωπο, όπως οι δύο ερωτευμένοι ενώνονται «οι δύο εις σάρκα μίαν».
Όλα αυτά δεν σκανδαλίζουν τους χριστιανούς, γιατί δεν περιέχουν τίποτε κακό: μιλάνε για την αγάπη του Θεού και για την ένωσή Του με τους ανθρώπους (την αγιότητα). Αυτή την ένωση καλείται να έχει ως σκοπό της ζωής του κάθε χριστιανός. Έτσι, αξιολογεί κάθε πράξη του, στην προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική κ.τ.λ. ζωή του, με γνώμονα αν συμβάλλει σ’ αυτή την ένωση ή την εμποδίζει: στην ένωση με τον Τριαδικό Θεό διά του Χριστού.
Γι’ αυτό ο Χριστός δεν θα μπορούσε να έχει παντρευτεί ή ερωτευτεί μια γυναίκα: όχι γιατί «ήταν ανέραστος» (δεν ήταν, όπως μόλις είπαμε), αλλά γιατί είναι ο Νυμφίος της Εκκλησίας, ερωτευμένος και ενωμένος με τη Νύμφη Του, την ανθρωπότητα. Μόνο αν δεν ήταν Θεός, αλλά ένας κοινός άνθρωπος, τότε δεν είναι αληθινός αυτός ο ιερός γάμος, άρα ούτε η ανάσταση και φυσικά δεν υπάρχει και σωτηρία από το θάνατο. Γι’ αυτό και οι (λανθασμένες) ιδέες ότι δήθεν ήταν παντρεμένος με την αγία Μαρία τη Μαγδαληνή, είναι αντίθετες με τη διδασκαλία και την εμπειρία των αγίων όλων των εποχών για τη Θεότητα του Θεανθρώπου Νυμφίου Ιησού.
Θ. Ι. Ρηγινιώτης

Τετάρτη 8 Απριλίου 2020

Επιστολή Ιατρών και άλλων προσωπικοτήτων υπέρ της Καθηγήτριας Ελένης Γιαμαρέλλου



Πόλεμος κατά της λοιμωξιολόγου Ελ. Γιαμαρέλλου για την ομολογία ...

ΠΡΟΣ:  Ἰατρικό Σύλλογο Ἀθηνῶν
ΚΟΙΝ: ΜΜΕ και ιστολόγια
ΗΜ/ΝΙΑ: 1  Απριλίου 2020.  Ενημερώθηκε: 2  Απριλίου 2020
Πληροφορηθήκαμε προσφάτως ἀπό τό Διαδίκτυο1 ὅτι πολλοί συμπατριῶτες μας, ἐνοχληθέντες ἀπό κάποια δήλωση τῆς λοιμωξιολόγου ἰατροῦ κας Ἑλένης Γιαμαρέλλου, ὁμότιμης Καθηγήτριας τοῦ Ἐθνικοῦ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου τῶν Ἀθηνῶν, ἀπέστειλαν στον Ἰατρικό Σύλλογο Ἀθηνῶν (ΙΣΑ, στο ἑξῆς) ἐπιστολή μέ τήν παράκληση νά ἐνημερώσει τό κοινό «για την επιστημονική ορθότητα των λεγομένων της καθώς και τις διαδικασίες που κίνησε ο σύλλογος κατά του μέλους σε περίπτωση που η άποψη αξιολογηθεί ως αντιεπιστημονική και επομένως επικίνδυνη για την δημόσια υγεία».
Ἡ κα Ἑλένη Γιαμαρέλλου ὑπεστήριξε ὅτι «Η Θεία Κοινωνία είναι ένα μυστήριο, όταν πηγαίνεις να λάβεις τη θεία κοινωνία δεν την παίρνεις από συνήθεια, τη λαμβάνεις γιατί είναι σώμα και αίμα Χριστού. Ή το πιστεύεις και κοινωνείς κανονικά ή δεν το πιστεύεις. Δεν υπάρχουν μεσοβέζικες λύσεις, κουταλάκια κ.λπ. … Αν πιστεύω ότι αυτό μπορεί να με μολύνει, τότε δεν πιστεύω στο μεγαλύτερο μυστήριο. Τα άτομα που θέλουν να κοινωνήσουν δεν πρέπει να φοβούνται ότι από τη θεία κοινωνία μπορεί να μεταδοθεί ποτέ μικρόβιο».

Κατ’ ἀρχήν, θεωροῦμε ὅτι ἡ ἐπιστολή τήν ὁποίαν ἀπέστειλαν πρός τόν ΙΣΑ ἔχει ἐσφαλμένο ἀποδέκτη. Ἡ κα Ἑλένη Γιαμαρέλλου στή δήλωσή της, ὅτι δηλαδή, «Τα άτομα που θέλουν να κοινωνήσουν δεν πρέπει να φοβούνται ότι από τη θεία κοινωνία μπορεί να μεταδοθεί ποτέ μικρόβιο», οὐδέποτε ἰσχυρίσθηκε ὅτι αὐτή ἡ θεώρησή της προκύπτει ἀπό ὁποιαδήποτε ἰατρική ἐπιστημονική ἔρευνα. Ἡ προσωπική πίστη της στο Μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας καθώρισε αὐτή τή στάση της.
Τοιουτοτρόπως, μέ ἀξιοθαύμαστη παρρησία –συμφώνως πρός τό ἄρθρο 13 παρ. 1 τοῦ Ἑλληνικοῦ Συντάγματος2  καί πρός τό άρθρο 14, παρ. 13 ἡ κα Ἑλένη Γιαμαρέλλου ὁμολόγησε δημοσίᾳ τήν βαθειά πίστη της στήν Ὀρθόδοξη Ἀνατολική τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία συμφώνως πρός τήν ὁποίαν ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι Μυστήριο καί ἑπομένως αὐτοί, οἱ ὁποῖοι θέλουν νά κοινωνήσουν, δέν πρέπει νά φοβοῦνται ὅτι ἀπό τήν Θεία Κοινωνία -μέ τήν ὁποία μεταδίδεται Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦεἶναι δυνατόν νά μεταδοθεῖ ποτέ μικρόβιο ἤ ἰός. Τήν ἴδια ἀκριβῶς πίστη βιώνουν καί οἱ ὑπογράφοντες τήν παροῦσα ἐπιστολή.
 Ἐκ τῶν ἀνωτέρω προκύπτει ὅτι γιά κάθε ἕναν ἀπροκατάληπτο, ὀρθῶς σκεπτόμενο ἀναγνώστη, ἡ προσωπική θεολογική τοποθέτηση   τῆς ἀξιόλογης μάλιστα ἐπιστήμονος, κας Ἑλένης Γιαμαρέλλου με 445 δημοσιεύσεις στο Pub Med (27-32020), εἰς οὐδεμία περίπτωση εἶναι δυνατόν νά θεωρηθεῖ «αντιεπιστημονική», -δεδομένου ὅτι δέν ἐπιδέχεται ἐπιστημονική κρίση καί ἀξιολόγηση-, οὔτε εἶναι «επικίνδυνη  για την δημόσια υγεία», διότι οὐδείς ἀναγκάζεται νά κοινωνήσει τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων ἐφόσον δέν πιστεύει στήν οὐσία τοῦ Μυστηρίου. 
     Συνηγορητικό τῶν ἀνωτέρω εἶναι καί τό συνημμένο κείμενο4 τοῦ κυρίου Ἰωάννη Κουντουρᾶ, ὁμότιμου Καθηγητοῦ τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τό ὁποῖο πρόσφατα ἔλαβε δημοσιότητα μέ τίτλο: “Ατελή επιστημονικά δεδομένα  coronavirus με conflict εμπλοκή Θείας Κοινωνίας”.
 Κουντουράς Ἰωάννης, Ὁμότιμος Καθηγητής Ἰατρικῆς ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη
Καρακατσάνης Κωνσταντίνος, τ. Καθηγητής Ἰατρικῆς ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη
Κώστα-Τσολάκη Μαγδαληνή, Καθηγήτρια Νευρολογίας ΑΠΘ
Μπαθρέλλος Ευστάθιος, Παθολόγος, Δ/ντής ΕΣΥ
Σγούρδος Γεώργιος, Ιατρός Ακτινοδιαγνώστης, Λωζάννη, Ελβετία
Ντουλμπέρης Μιχάλης, Ειδικός Παθολόγος, Δρ ΑΠΘ και Βέρνης, Ζυρίχη Ελβετίας
Καπετάνος Γεώργιος, Ομότιμος Καθηγητής Ιατρικής ΑΠΘ
 Γιαρτζά Ευαγγελία, Ιατρός, Θεσσαλονίκη
Μπαλτατζής Παναγιώτης, Ιατρός, Βαλτιμόρη, Μαίρυλαντ, ΗΠΑ
Μαυρίδης Σταύρος, Ιατρός παθολόγος, Μεταμόρφωση Αττικής
Πιερράκος Χαράλαμπος, Παθολόγος-Εντατικολόγος, CHUBrugmann,  Βρυξέλλες, Βέλγιο
Τσικόπουλος Γεώργιος, Δρ., Διευθυντής Παιδοχειρουργικής Κλινικής ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη
Βαγδατλή Ελένη, Δρ., Συντονίστρια Διευθύντρια Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου,  ΓΝΘ Ιπποκράτειο, τ. Καθηγήτρια ΑΤΕΙ, Θεσσαλονίκη
 Χασαποπούλου-Ματάμη Ελένη, Ιατρός Αιματολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια Κέντρου Αίματος ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη
Παναγόπουλος Εμμανουήλ, Αμ. Επ. Καθ. Χειρ/κής ΕΚΠΑ, τ. Συν/στής Δ/ντής χειρ/γός ΕΣΥ, Αθήνα
Τσαντήλας Δημήτριος,  Ὁμότιμος Καθηγητής Ἰατρικῆς ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη
Γεωργόπουλος Σωτήριος, Γαστρεντερολόγος, Πειραιάς
Ρούσσου Παρασκευή, Αιματολόγος, Μαρούσι, Αθήνα
Τσιμηρίκας Γεώργιος, Στρατιωτικός Ιατρός Παθολόγος, Αν/χης, Καβάλα
 Κολοκούρης Aντώνιος, Αναπληρωτής καθηγητής Φαρμακοχημείας, ΕΚΠΑ, Αθήνα
Συμεωνίδης Αργύρης, Καθηγητής Αιματολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, Διευθυντής Αιματολογικού Τμήματος Παθολογικής Κλινικής, Πάτρα
Μαντά Χρυσούλα, Οδοντίατρος,  Αθήνα
Ντόντουλος Βασίλης, Οδοντίατρος, Ν. Ρύσιο Δ. Θέρμης
Καλαϊτζή Μαρία, Συνταξιούχος οδοντίατρος, Σουρωτή Θεσσαλονίκης
Λώλη Ευφημία, Ψυχίατρος, Καρδίτσα
Κουντουράς Μερκούριος, Ελεύθερος επαγγελματίας, Κατερίνη
Γαβαλάς Εμμανουήλ, Γαστρεντερολόγος-Ηπατολόγος, Διδάκτωρ ΑΠΘ, Λιτόχωρο Πιερίας
Παπακωνσταντίνου Βασιλική, Νοσηλεύτρια, Γενικό Νοσοκομείο Κατερίνης, Λιτόχωρο Πιερίας
Βασιλείου Ελευθερία, Παιδίατρος, Αθήνα
 Τσιώνη Κωνσταντίνα, Βιοπαθολόγος επιμ. Β΄ ΕΣΥ & επιστ. συν. ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη ,
Κουρή Νικολέττα Μαρία, Ιατρός Βιοπαθολόγος Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη,
Παπαδόπουλος Βασίλειος, Αιματολόγος, Επιμελητής Β', Τμήμα Αιμοδοσίας, Γ.Ν.Πέλλας - Ν.Μ.Γιαννιτσών
Γεώργιος Παύλος, τ. Καθ. Φυσικής και Φιλοσοφίας Πολυτεχνικής Σχολής ΔΠΘ
Αναγνωστοπούλου Ελένη, τ. Σύμβουλος Επικρατείας, Αθήνα
Αηδονίδης Μιλτιάδης, Εκπαιδευτικός, Θεσσαλονίκη
Παπαγιάννης Γρηγόριος, Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας ΔΠΘ, Κομοτηνή
Γούναρης Γεώργιος, Ομότιμος Καθηγ. Θεωρητικής Φυσικής ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη
 Βιδάλης Μιχαήλ, Αρχιτέκτων Μηχανικός,
Παπανικολάου Ευαγγελία, Δρ Θεολογίας, MSc, Δντρια Δημ. Σχολείου, Αθήνα
 Άνδραλης Χαράλαμπος, Δικηγόρος, Κορυδαλλός, Αθήνα
Πετρουλέας Βασίλειος, Δρ Φυσικός, τ. Δ/ντής ερευνών ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, Αθήνα
Ανδρεάτος Αντώνιος, Καθηγητής Πληροφορικής Σχολής Ικάρων, Αθήνα
 Ντούλης Ανδρέας, Ερευνητής Α', Ινστιτούτο Ελαίας, Υποτροπικών Φυτών & Αμπέλου (ΙΕΛΥΑ) ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, Ηράκλειο
Τσομπάνογλου Νικόλαος, Στρατιωτικός, Χανιά
Γιαννακοπούλου Γεωργία, Στρατιωτικός, Χανιά
Μπελαντώνας Αντώνιος, τ. Ανώτατος Δικαστικός Λειτουργός της στρατιωτικής δικαιοσύνης [δικαστής], Αντιστράτηγος ε.α.και Θεολόγος.
Τσακαλίδης Γεώργιος, Δρ., Θεολόγος - Θρησκειοπαιδαγωγός, Λευκόβρυση Κοζάνης
Καραφυλλίδης Ιωάννης, Στρατιωτικός, Χανιά
Ταξίδου Ανδρομάχη, Μαθηματικός,  Χανιά
Παναγιωτοπούλου Αμαλία, Εκπαιδευτικός Δ.Ε., Σουρωτή, Θεσσαλονίκη
Οικονομάκος Ελευθέριος, Συντ. Μηχανολόγος - Ηλεκτρολόγος ΕΜΠ, PhD, Νεάπολη Λακωνίας
Κοζυράκης Εὐμένιος, Συντ. Πολιτικός Μηχανικός, Θεσσαλονίκη
Δραγουδάκη Λαμπρινή, Βρεφονηπιαγωγός, Λάρισα
Λιαναντωνάκη Χαρά, Κοινωνιολόγος, MSc. Social nthropology
Ταξίδης Μενέλαος, Συνταξιούχος Τραπεζικός, Θεσσαλονίκη
Θεοδώρα Μαρούφωφ, Συνταξιούχος Υπ. Οικονομικών, Αλεξανδρούπολη
Νατσιός Δημήτριος, Δάσκαλος, Κιλκίς
Φωτεινή Φωτιάδου- Κωνσταντίνου, Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός, Πανόραμα, Θεσσαλονίκη
Ορφανός Αντώνιος, Υποστράτηγος (ΣΣΝΣ) ε.α., Θεσσαλονίκη
πρωτ. Μεσσαλᾶς Νικόλαος, ἐφημέριος τοῦ ἐν Πάτραις Ἱεροῦ Πανεπιστημιακοῦ Ναοῦ Τριῶν Ἱεραρχῶν
Δρίτσος Στέφανος, Ομοτ. Καθηγητής, Τμημ. Πολιτικών Μηχανικών Πανεπιστημίου Πατρών, ΠΑΤΡΑ
Σχοινάς Ιωάννης, Οικονομολόγος & Θεολόγος, Θεσσαλονίκη
Θεοδωρίδης Σταύρος, Σμχος ε.α., Θεσσαλονίκη
Τακαρίδης Γεώργιος, Καθηγητής Φυσικής Μ.Ε., Θεσσαλονίκη
Σταυριανοπούλου Ανθή, Καθηγήτρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Θεσσαλονίκη
Καριπιάδης Αβραάμ, Ελεύθερος Επαγγελματίας, Θεσσαλονίκη
Παπαδημητρίου Απόστολος, Συντ/χος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Κοζάνη
Τσιμηρίκα Μαρία, Πολιτικός Μηχανικός ΤΕ
Τζίτζιος Αθανάσιος,  Ηλεκτρονικός Μηχανικός ΤΕ,  Καβάλα
Τζίτζιου Γεωργία, Μαθηματικός, Θεσσαλονίκη
Ξυδά Ευαγγελία, Συνταξιούχος Υπάλληλος Συνεταιρισμού, Μεσορόπη Καβάλας
Βασιλείου Βασίλειος, Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Τριάδι-Θέρμη
Τσιμηρίκα Αγγελική, Αξιωματικός Λιμενικού Σώματος, Καβάλα
Τριανταφυλλίδης Σάββας, Δημόσιος Υπάλληλος, Θεσσαλονίκη
Αβραμίκα Μαρία, Δρ., Συνταξιούχος Νοσηλεύτρια ΠΕ, Επίκουρος Καθηγήτρια ΤΕΙ Θεσσαλονίκης
Δροσίτης, Ιωάννης, Δρ. Μηχανικός Υπολογιστών, Παρίσι
Πουλοπούλου Αναστασία, Καθηγήτρια Αγγλικών, Νέο Ρύσιο Θεσσαλονίκης
Καλαϊτζής Βασίλειος, Συνταξιούχος μαθηματικός, Σουρωτή Θεσσαλονίκης
Αναγνωστόπουλος Θεόδωρος, συντ. Τεχνολόγος Μηχανικός, Αθήνα
Ανδρουλάκη Ελένη, Εκπαιδευτικός, Αθήνα
Μαχαίρα Αναστασία, συντ. Οδοντίατρος, Αθήνα
Χατζηνικολάου Ηλίας, Λογιστής, Βύρωνας
Καζιάνη Λουκία, Οικονομολόγος, Βύρωνας
Ανδρουλάκης Αντώνιος, Φυσικός, Θεολόγος, υποψήφιος δρ Θεολογίας, Αθήνα
Γεωργουλέα Αλεξάνδρα, Εκπαιδευτικός, Αθήνα.
Σούρλας Στυλιανός, Δικηγόρος Παρ' Αρείω Πάγω, Θεολόγος, MSc Ιατρικού
Δικαίου, Βιοηθικής & Ευθανασίας, MSc Κανονικού & Εκκλησιαστικού Δικαίου,
Αθήνα – Λάρισα
Ιστσέν Δημοσθένης, Καρδιολόγος, Π. Φάληρο, Αθήνα
Δερετζή Γεωργία, MD, PhD, Nευρολόγος, Διευθύντρια Νευρολογικού Τμήματος
Νοσοκομείου Παπαγεωργίου, Θεσσαλονίκη
Πολυχρονιάδης Ευστάθιος, Ομότιμος καθηγητής Φυσικής ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη
Κοκοβιάδου Κυριακή, Αιματολόγος - Επιμ. Α', Αιματολογική Κλινική Γ.Π.Ν.
Παπαγεωργίου, Θεσσαλονίκη
Μπογιατζόγλου Παναγιώτα, Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας, Θεσσαλονίκη
Τσιμηρίκας Νικόλαος, Πληροφορικός, Θεσσαλονίκη
Μπογιατζόγλου Ιωάννα, Εργοθεραπεύτρια, Καβάλα
Πεπές Ανδρέας, Δικηγόρος, Θεσσαλονίκη
Αικατερίνη Λελέκη, Οικονομολόγος, Θεσσαλονίκη

Σαπιρίδου Ανδρομάχη, πρώην Αναπλ. Καθ. ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη
………………………………….
1https://secure.avaaz.org/en/community_petitions/ iatrikos_syllogos_athinon_peitharhikes_kyroseis_stin_loimoxiologo_e_giamarelloy _gia_tis_antiepistimonikes_tis_dilose/ . Προσπελάστηκε  26-3-2020.
2 «Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη».
 3 «Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και διά του τύπου τους στοχασμούς του… τηρώντας τους νόμους του κράτους».
 4 https://www.pentapostagma.gr/apopseis/6929110_ateli-epistimonikadedomena-coronavirus-me-conflict-emploki-theias-koinonias, προσπελάστηκε 23 Μαρτίου 2020.

Από τη σοφία του Μεγάλου Κανόνος




Από τη σοφία του Μεγάλου Κανόνος
παπα Γιώργης Δορμπαράκης
Δεν πρόκειται να πούμε κάτι ξεχωριστό για τον Μεγάλο Κανόνα πέραν αυτού που βιώνει ο κάθε χριστιανός, ευθύς ως έλθει σε επαφή με το περιεχόμενό του: την ισχυρή πρόκληση για μετάνοια, τη νύξη της συνειδήσεώς του ώστε να θελήσει να βάλει νέα αρχή στη ζωή του ή να βαθύνει τον πνευματικό του αγώνα. Πράγματι, ο άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης, αρχιεπίσκοπος Κρήτης (δεύτερο ήμισυ 7ου-740), ο ποιητής του Μεγάλου Κανόνος, υπήρξε και είναι ένα εξαιρετικό δώρο του Θεού στην Εκκλησία μας, ιδίως δε στην παραπαίουσα πνευματικά εποχή μας, και λόγω της αγιασμένης του ζωής, αλλά εν προκειμένω και λόγω της καταγραφής των από το Πνεύμα του Θεού εμπνευσμένων βιωμάτων του. Άλλωστε μόνον ένας που ζει οσιακά μπορεί να γράψει εν Πνεύματι τέτοια κείμενα σαν το εκτενές αυτό ποιητικό έργο, γεγονός που φανερώνει εξ αντιθέτου το γνωστό λόγιο «οὐκ ἄν λάβοις παρά τοῦ μή ἔχοντος». 

Ο άγιος Ανδρέας «είχε», ήταν εμβαπτισμένος δηλαδή στο Πνεύμα του Θεού, γι’ αυτό και μπόρεσε και μπορεί μέχρι σήμερα και για πάντα να μεταδίδει τα σκιρτήματα της παλλόμενης, όπως είπαμε, από αίσθηση Θεού καρδιάς του. Κι αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία ο συγκεκριμένος Κανόνας, γιατί ο άγιος Ανδρέας δεν νεφελοβατεί: δεν κινείται αόριστα και όπου να ‘ναι στις καταγραφές των πνευματικών «πτήσεών» του (πόσο επικίνδυνος γίνεται ιδίως ο χριστιανός ποιμένας και δάσκαλος όταν εκφράζει απόψεις και ιδέες που δεν «πατάνε» σε έδαφος αγιογραφικό και πατερικό), αλλά ως έμπειρος γνώστης όλου του κήπου της Αγίας Γραφής, Παλαιάς και Καινής, μας παίρνει από το χέρι και μας δείχνει σχεδόν κάθε τι από αυτήν, το οποίο  μπορεί να μας παραδειγματίσει: είτε θετικά με την προβολή των αγίων του Θεού είτε αρνητικά με την προτροπή να αποφύγουμε τους αρνητές του Θεού. Και μας συγκινεί ιδιαίτερα, γιατί δεν λειτουργεί ως ένας ξερός δάσκαλος κουνώντας μας αυστηρά το δάκτυλο· αυτό που λέει και προτείνει το λέει κυρίως για τον εαυτό του - την ψυχή του έχει «βάλει κάτω» και την παιδεύει εξαγιαστικά. Γι’ αυτό και μας πείθει και μας συγκινεί και μας τρέφει.
Από όλα τα τροπάρια του Κανόνος –  υπέρ τα 250 τον αριθμό – επιλέγουμε, θα λέγαμε και λίγο τυχαία αφού όλα οδηγούν στην ίδια σχεδόν αίσθηση, ένα από την τρίτη ωδή, που κάνει λόγο για τον πατριάρχη της Παλαιάς Διαθήκης Αβραάμ. «Τόν Ἀβραάμ ἤκουσας πάλαι, ψυχή μου, καταλιπόντα γῆν πατρώαν, καί γενόμενον μετανάστην· τούτου τήν προαίρεσιν μίμησαι» (Άκουσες, ψυχή μου, για τον Αβραάμ που εξαρχής εγκατέλειψε την πατρική του γη και έγινε μετανάστης. (Λοιπόν) να μιμηθείς τη διάθεση και την προαίρεσή του).
Τον Αβραάμ προβάλλει (όχι μόνον εδώ ο ποιητής, αλλά πολλές φορές) ως πρότυπο προκειμένου να τον μιμηθεί και να τον ακολουθήσει και στη δική του ζωή. Τον Αβραάμ που η ίδια η Αγία Γραφή συχνά (με αποκορύφωμα τον απόστολο Παύλο στην προς Ρωμαίους επιστολή: πρβλ. 4, 11εξ.) τον θεωρεί ως το κατεξοχήν υπόδειγμα αληθινής πίστεως στον Θεό. Γιατί; Διότι όλη η ζωή του υπήρξε ένα «ναι» στο θέλημα του Θεού, ο Οποίος μιλώντας μυστικά στην καρδιά του Αβραάμ τον καλούσε να κάνει πράγματα πέρα από κάθε λογική και φυσική αίσθηση. Ποια ήταν αυτά; Να αφήσει την πατρίδα και την πατρική του οικία και να πορευθεί στο άγνωστο με το όραμα μια άλλης μεγάλης χώρας που θα του δινόταν, να λειτουργεί ως πατήρ μεγάλου έθνους τη στιγμή που ήταν άτεκνη η γυναίκα του Σάρρα,  να θυσιάσει τέλος το μονάκριβο παιδί του όταν γεννήθηκε αυτό παρ’ ελπίδα, χάνοντας επομένως την όποια «λογική» για συνέχειά του και δημιουργία μεγάλου έθνους από αυτόν! Και σ’ όλα αυτά στάθηκε άξιος ο Αβραάμ: ποτέ δεν τον εγκατέλειψε η εμπιστοσύνη Του στον μεγάλο «Άγνωστο», έστω κι αν κάποιες φορές πήγε να κλονιστεί.
Στον υπόψη ύμνο ο Αβραάμ προβάλλεται ως πρότυπο για το πρώτο μεγάλο γεγονός αλλαγής της ζωής του: τον ξεριζωμό του· να φύγει και να γίνει μετανάστης. Και τονίζουμε και πάλι τη διαφορά: να γίνει μετανάστης όχι γιατί τον ανάγκασε κάποια ιδιαίτερη δυσκολία – εχθρική επιδρομή κατά του τόπου του, αδυναμία εξεύρεσης πόρων για να ζήσει, μία μολυσματική νόσος – αλλά γιατί τον σπρώχνει μία εσωτερική φωνή, την οποία θεωρεί του Θεού φωνή και την εμπιστεύεται. Μέγας λοιπόν ο Αβραάμ για την πίστη του, που σημειωτέον επιβραβεύεται με την υλοποίηση όλων των υποσχέσεων του Θεού. Πώς όμως ο άγιος Ανδρέας καλεί την ψυχή του αλλά και τη δική μας ώστε να γίνουμε «μετανάστες» μιμούμενοι τον Αβραάμ; Τι σημαίνει να μεταναστεύει κανείς, προφανώς για να μπορεί να παραμένει πια χριστιανός; Με άλλα λόγια για τον άγιο ο χριστιανός είναι χριστιανός στον βαθμό που είναι και θέλει να είναι κι αυτός μετανάστης!
Νομίζουμε ότι η απάντηση είναι πολύ απλή αλλά και πολύ δύσκολη και βαθειά. Απλή, γιατί ο χριστιανός καλείται ανά πάσα στιγμή στη ζωή του να φεύγει από το δικό του θέλημα, το εγωιστικό και αμαρτωλό και θεμελιωμένο στα ψεκτά πάθη του, προκειμένου να βρίσκεται στο θέλημα του Θεού, πάνω στις εντολές του Χριστού, πάνω δηλαδή στον ίδιο τον Χριστό που είναι «ἡ Ὁδός»! Σ’ αυτήν την πορεία εσωτερικής και καρδιακής μετανάστευσης δεν (πρέπει να) βρίσκεται πάντοτε ο πιστός; Όταν η εντολή του Θεού, απαρχής μέχρι σήμερα και όσο θα υπάρχει κόσμος, είναι το «ἀγαπήσεις Κύριον τόν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς, ἐξ ὅλης τῆς καρδίας, ἐξ ὅλης τῆς διανοίας, ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος, καί τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν», δεν είναι σαν να καλεί έτσι ο Θεός τον άνθρωπο που έχει «υποψιαστεί» την παρουσία Του στη ζωή του να μη μένει στα «δικά» του, αλλά αδιάκοπα να είναι «φευγάτος»; Δεν καλείται δηλαδή ο πιστός να αγωνίζεται να βλέπει τον Θεό αλλά και τον γνήσιο εαυτό του στο πρόσωπο του συνανθρώπου του, μα και σε όλη τη δημιουργία που διακρατείται από τις άκτιστες ενέργειες Εκείνου, και προς τα εκεί να τρέχει και να πορεύεται; (Ή το λιγότερο αυτό να είναι η διάθεση και η ευχή του;) Και ποια η υπόσχεση του Θεού για τη διαρκή αυτή μετανάστευση; «Θα σου δώσω χώρα, την κατεξοχήν χώρα που όμοιά της δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο»! «Τήν χώραν τῶν ζώντων», τον Ίδιο δηλαδή τον Πατέρα Θεό, ο Οποίος γίνεται κατοικία του ανθρώπου και τον κάνει να είναι ένας άλλος «Θεός» μέσα στον κόσμο – ό,τι είπαμε και παραπάνω: ο άνθρωπος πατάει πάνω στην «Ὁδόν» που είναι ο Χριστός.
Δύσκολη από την άλλη, γιατί η προσκόλληση του ανθρώπου στα ίδια τα πάθη του, στον εγωισμό του – ακόμη και για τον βαπτισμένο και χρισμένο άνθρωπο που έχει λάβει τη δύναμη και τη χάρη απεμπλοκής από τα πάθη – είναι τις περισσότερες φορές τόσο μεγάλη, που πρέπει όντως να καταβάλει κάθε προσπάθεια, ώστε να στραφεί προς τον Θεό και να ξεκινήσει τη σωτήρια και απαραίτητη «μετανάστευση». Κι εδώ έγκειται η πνευματική άσκηση και ο ασκητικός αγώνας κάθε χριστιανού.
Στον αγώνα αυτόν μας προσανατολίζει ο άγιος Ανδρέας και στο συγκεκριμένο τροπάριο, αλλά και σε όλα τα τροπάρια του ποιήματός του. Μας δείχνει τον δρόμο και μας ψιθυρίζει ότι μαζί μ’ εκείνον, αλλά και με όλους τους αγίους χάριτι Θεού «τρέχομεν τόν προκείμενον ἡμῶν ἀγῶνα».  Από την άποψη αυτή τον ευγνωμονούμε και τον ευχαριστούμε. Γιατί λειτουργεί ως ο μεγάλος σεμνός και ταπεινός αδελφός και φίλος μας.
παπα Γιώργης Δορμπαράκης Ακολουθείν

Ο άρτος, ο οίνος, ο τρόπος


Αποτέλεσμα εικόνας για θεια κοινωνια
Ο ΑΡΤΟΣ, Ο ΟΙΝΟΣ, Ο ΤΡΟΠΟΣ
Χρυσόστομος Κουτλουμουσιανός, ιερομόναχος
Ο άρτι αφιχθείς αρχαίος φόβος μιας πανδημίας προκάλεσε γόνιμες συζητήσεις μεταξύ εκκλησιαστικών ελλογίμων και θεολόγων ανά τον κόσμο. Διατυπώθηκε η θέση ότι μία νόσος μπορεί να μεταδοθεί μέσω του τρόπου μετάδοσης της θείας κοινωνίας. Υποστηρίχθηκε επίσης ότι τα ίδια τα τίμια δώρα έχουν την ιδιότητα μετάδοσης παθογόνων μικροοργανισμών: ο άρτος ως σώμα του Χριστού, εφόσον κατ’ ουσίαν δεν μεταβάλλεται και διατηρεί τις φυσικές του ιδιότητες, όχι μόνο υπόκειται στη φθορά αλλά μπορεί να μεταδώσει τοξικούς ιούς. Μάλιστα επιχειρήθηκε χριστολογική θεμελίωση του θέματος: το ίδιο το ανθρώπινο σώμα του Χριστού είναι φορέας μικροοργανισμών, τα οποία μπορούν να μας βλάψουν. Αυτοί άλλωστε δεν αποτελούν κακό, διότι τίποτε κακό δεν υπάρχει στη δημιουργία.

Στο πλαίσιο αυτό ίσως φανούν χρήσιμα τα παρακάτω στοιχεία, που μπορεί κάποιος να αντλήσει από τα έργα των αγίων Πατέρων.
Βεβαίως δεν υπάρχει κανένα κακό στη δημιουργία. Καμιά μορφή ζωής, ακόμη και οι φυσικές καταστροφές, δεν μπορούν να θεωρηθούν κακό, διότι κακό είναι μόνο ό,τι μας απομακρύνει από τον Θεό. Υπάρχουν όμως τα αποτελέσματα της προσωπικής αμαρτίας, όπως για παράδειγμα ένα επικίνδυνο εργαστηριακό υβρίδιο, καθώς και τα αποτελέσματα της αρχέγονης πτώσεως, η φθορά και ο θάνατος, στα οποία υποτάχθηκε ο άνθρωπος. Όμως η ενσάρκωση του Θεού φέρνει κάτι καινούργιο στον κόσμο.
Ας κάνουμε μια παρένθεση, για να δούμε τί πιστεύουμε για τα τίμια δώρα της Θ. Λειτουργίας. Πιστεύουμε ότι απλώς συμβολίζουν την παρουσία του Χριστού, όπως δέχεται γενικά ο Προτεσταντισμός; Στην περίπτωση αυτή ο άγιος άρτος πρέπει να δίνεται σε ειδικά αποστειρωμένα σακουλάκια, και το τίμιο αίμα συσκευασμένο με πιστοποίηση. Αν, πάλι, τα τίμια δώρα είναι κατ’ ουσίαν Χριστός, σύμφωνα με την ρωμαιοκαθολική αντίληψη περί μετουσίωσης, τότε φθάνουμε είτε στη λατρεία του άρτου είτε στην απιστία, εφόσον και ο άγιος άρτος μπορεί να αλλοιωθεί.
Οι Έλληνες Πατέρες μιλούν για “μεταβολή” των υλικών στοιχείων. Ούτε απλά συμβολική λειτουργία ούτε μετουσίωση. Η μεταβολή αυτή δηλώνει τον καινό τρόπο υπάρξεως που κομίζει η ένσαρκη φανέρωση του Θεού. Θα πρέπει εδώ να λάβουμε υπόψιν την πατερικὴ διάκριση μεταξὺ του λόγου της φύσεως και του τρόπου της υπάρξεως, διάκριση χρήσιμη για μια ορθόδοξη κατανόηση του μυστηρίου του Χριστού (1).
Τη διάκριση αυτή τη χρησιμοποιούν οι Πατέρες για να ερμηνεύσουν τα θαύματα του Θεού στην ιστορία. Όταν ο Θεός παρεμβαίνει για να τελέσει ένα θαύμα, δεν μεταβάλλει τη φύση των κτισμάτων – τον λόγο τους – αλλά καινοτομεί τον τρόπο, με τον οποίον η φύση τους ενεργεί, προκειμένου να εκπληρώσει τη θεία οικονομία. Ο τρόπος καινοτομούμενος σημαίνει φύση που λειτουργεί πέρα από τον “θεσμό” της, πέραν των ορίων της, μεταθέτοντας τον άνθρωπο “προς έτερον είδος ζωής”, όπως για παράδειγμα ο Νώε μπορούσε να μένει αβλαβής ανάμεσα σε άγρια θηρία, ή όπως άγιοι περπάτησαν πάνω στό υγρό στοιχείο.
Κορύφωση των θείων παρεμβάσεων είναι η ενανθρώπιση. Το μυστήριο που λαμβάνει χώρα στον ένσαρκο Λόγο είναι η αδιάρρηκτη ένωση της θείας και της ανθρώπινης φύσεως. Η ένωση αυτή σημαίνει ότι η ιδιότητα της μιας φύσεως γίνεται ιδιότητα της άλλης, όπως ένα ξίφος που ενώνεται με τη φωτιὰ γίνεται φωτιά, και την ίδια στιγμη η φωτιά αποκτά λεπίδα. Η ανθρώπινη φύση παραμένει ακέραιη, ενώ ο τρόπος τού είναι της καινουργείται. Γι’ αυτό και ο Χριστός γεννάται “θεϊκώς” και “ανθρωπικώς”, δηλ. κυοφορούμενος από μητέρα, αλλά χωρίς φθορά και ωδίνες. Δεν υποτάχθηκε στη φύση, δεν την κατήργησε, αλλά την κατέστησε “έτερον μυστήριον”. Η ανθρώπινη φύση του Χριστού ενεργεί με θείο τρόπο. Και ενεργεί με θείο τρόπο διότι κατέχει το πλήρωμα της άκτιστης θείας ενέργειας. (2)
Τούτο εφαρμόζεται και στην ερμηνεία της θείας Ευχαριστίας. Και εδώ καινοτομείται η φύση των υλικών στοιχείων (άρτου και οίνου). Δεν μεταβάλλεται ο λόγος/ουσία τους, ούτε οι φυσικές τους ιδιότητες, αλλά μεταβάλλεται ο τρόπος. Ακριβώς όπως στον Χριστό κάθε τι ανθρώπινο έχει τον υπέρ φύσιν τρόπον, αφού η ανθρώπινη φύση Του φέρει όλη την ενέργεια της Θεότητας, έτσι και τα υλικά δώρα δέχονται και μεταδίδουν στους μετέχοντες την ίδια θεανθρώπινη ενέργεια του Χριστού. Κοινωνούμε, επομένως, όχι κάτι που υπόκειται στη φθορά και τον θάνατο, αλλά τον ίδιο τον Θεό, μέσω της ύλης που γίνεται ζωοποιός, όπως και η ίδια η σάρκα του Χριστού είναι ζωοποιός.
Η πραγματική κοινωνία βεβαίως δεν έχει να κάνει μόνο με την παρουσία του Χριστού στον άρτο και τον οίνο, αλλά και με την παρουσία Του μέσα μας. Η ενότητα με τον Θεό δεν ενεργείται χωρίς την προαίρεση και συνεργία του ανθρώπου, ούτε αποκλειστικά μέσω της Θ. Ευχαριστίας. Πρέπει ο άνθρωπος ελεύθερα να ακολουθήσει, να μιμηθεί τον Χριστό και να γεννηθεί εν Πνεύματι. Η θεία ενέργεια δρα πολυτρόπως κατά την πίστη και τον πόθο του προσελθόντος.
Όταν λοιπόν ο Χριστός προσφέρεται ως άρτος, δεν μεταβάλλει την ουσία τού άρτου, αλλά την «οικονομία» του. Η ανθρώπινη φύση τού Χριστού ήταν παθητή, ήταν όμως ένα με την θεότητα, γι’ αυτό και δεν μπορούσε να κρατηθεί από τον θάνατο. Και όπως το σώμα Του πέθανε και αναστήθηκε, αφού η θεότητα ποτέ δεν το εγκατέλειψε, έτσι κι εμείς λαμβάνοντας τον άρτο-σώμα προγευόμεθα την ανάσταση. Όπως ο Χριστός πάσχει ως άνθρωπος και ενεργεί ως Θεός, έτσι και ο άρτος-Χριστός μπορεί μεν να “πάσχει”, αλλά ενεργεί σε μας ως άκτιστη θεότητα. Καθώς εξηγεί ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας,
Άγιον είναι το σώμα του Χριστού και έχει δύναμη να νικά κάθε νόσο. Ήταν και είναι άγιο, όχι απλώς ως σάρκα με τις φυσικές της ιδιότητες, αλλά ως ναός του ενοικούντος Θεού Λόγου, ο Οποίος αγιάζει με το Πνεύμα Του τη σάρκα. Γι’ αυτό και ο Χριστός ζωοποιεί την κόρη του αρχισυναγώγου όχι μόνο με το παντοδύναμο πρόσταγμά Του, αλλά και με το άγγιγμα του σώματός Του. (Αναστασίου, Doctrina Patrum, σ. 129, 131-32)
Γι’ αυτό και σε εκείνους που μεταλαμβάνουν με πίστη και αληθινή μετάνοια, το δεσποτικό σώμα γίνεται “φυλακτήριον”, “εις ρώσιν και ίασιν και υγείαν ψυχής τε και σώματος”, συντήρηση και θέωση της ανθρώπινης φύσης.(3)
Τα καθαγιασμένα Δώρα ενεργούν όπως το θεωμένο σώμα του Ιησού. Ο Θεός και διά της ύλης δίνει ζωή άφθαρτη. Και μολονότι η αφθαρσία του ανθρώπου είναι κατάσταση εσχατολογική, και όλοι θα περάσουμε αργά ή γρήγορα στην αντίπερα όχθη, οι “δόσεις” της αφθαρσίας δίνονται σε τούτη τη θνητή ζωή, κατά την πίστη, τον πόθο, τον ένθεο “φόβο” και την αγάπη του καθενός.
………………………………………………………………………
 (1) Βλ. Χρυσοστόμου Κουτλουμουσιανού, Ένας και Τρεις. Η Τριαδική Μοναρχία στην Ορθόδοξη Παράδοση, Άγιον Όρος 2018, σσ. 142-5.
(2) Βλ. ενδεικτικά, Μαξίμου Ομολογητού, PG 91. 298-300, 344, 1048-1056, 1273-1276, 1341-1345.
 (3) Ιωάννου Δαμασκηνού, Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως, 87. Βλ. επίσης Ακολουθία Θείας Μεταλήψεως, και Γρηγορίου Νύσσης, Κατηχητικός Λόγος, 37.
Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου Άγιον Όρος

Το Μυστήριο των Μυστηρίων σε... ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ!



Αρχιμ. Αστέριος Χατζηνικολάου, Το Μυστήριο των Μυστηρίων σε... ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ!

Οι αλειτούργητοι πιστοί και η Αντιγόνη


Οι αλειτούργητοι πιστοί και η Αντιγόνη
Ρόη Δ. Παντελίδου, Καθηγήτρια Αστικού Δικαίου Νομικής Θράκης
 Κατά το άρθρο 13 του Συντάγματος, για τη θρησκευτική ελευθερία, 1. H ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. …2. Κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων. Ας μου επιτραπούν λίγες επίκαιρες σκέψεις

1.Από το άρθρο 13 προκύπτει ότι η θρησκευτική ελευθερία περιλαμβάνει την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και την ελευθερία της λατρείας. Η πρώτη που είναι απαραβίαστη, μένει κενό γράμμα χωρίς τη δεύτερη. Το Σύνταγμα χρησιμοποιεί για την άσκηση της λατρείας το επίρρημα ανεμπόδιστα. Οι νόμοι προστατεύουν τη λατρεία, ώστε να τελείται ανεμπόδιστα. Αυτό σημαίνει ότι κανένας θεμιτός περιορισμός, όπως η προστασία της δημόσιας υγείας, δεν μπορεί να φθάνει έως την πλήρη απαγόρευση της λατρείας. Ο περιορισμός είναι δεκτός, εφόσον είναι απαραίτητος, αλλά όχι ως πλήρης αποκλεισμός της λατρείας που είναι αντισυνταγματικός. Είναι τόσο σημαντικό το άρθρο 13, ώστε όποιο νομοθέτημα έχει σχέση με αυτό, ανήκει στην αρμοδιότητα της Ολομέλειας της Βουλής (άρθρο 72 § 1 Συντ), διαδικασία που δεν έχει τηρηθεί εν προκειμένω. Εξάλλου, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία επίσης κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα, οι περιορισμοί στην άσκηση των ατομικών δικαιωμάτων, όπως είναι η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης, πρέπει να είναι και κατάλληλοι, δηλαδή πρόσφοροι για τον επιδιωκόμενο σκοπό, και αναγκαίοι, ώστε να προκαλούν τον ελάχιστο δυνατό περιορισμό στον ιδιώτη ή στο κοινό και ανάλογοι, ώστε η ωφέλεια να μη υπολείπεται της βλάβης που επιφέρουν. Συνεπώς καθολική απαγόρευση λατρείας αντίκειται και στην αρχή της αναλογικότητας.
2.Για τους παραπάνω λόγους η ΚΥΑ για την απαγόρευση τέλεσης ιεροπραξιών που προβλέπει καθολική απαγόρευση ιεροπραξιών χωρίς επαρκή αιτιολογία, ισοδυναμεί με πλήρη αποκλεισμό της λατρείας, άρα είναι αντισυνταγματική και αντίθετη με την αρχή της αναλογικότητας. Εννοείται ότι η λατρεία δεν υποκαθίσταται από την τηλεοπτική ή ραδιοφωνική μετάδοση, διότι είναι συμμετοχή και όχι ακρόαση. Εξάλλου η απαγόρευση περιλαμβάνει εντελώς αδικαιολόγητα και τα μυστήρια στα οποία συμμετέχει εκτός από τον Ιερέα μόνον ένας πιστός, όπως η Ι. Εξομολόγηση. Η απαγόρευση επίσης του θρησκευτικού γάμου είναι αψυχολόγητη και όχι μόνον επειδή αποτελεί δυσμενή μεταχείριση σε σύγκριση με τον πολιτικό γάμο που επιτρέπεται. Μπορεί ο γάμος να υπαγορεύεται, επειδή ένας από τους γονείς πάσχει από σοβαρότατο νόσημα και θέλει να δει τον γάμο του παιδιού του πριν να φύγει. Εκτός αυτού, το ίδιο το κείμενο της ΚΥΑ είναι αντιφατικό. Απαγορεύει τη λατρεία και επιτρέπει την ατομική προσευχή, με τήρηση αναλογίας αριθμού προσώπων, επιφάνειας τετραγωνικών και αποστάσεως. Δεδομένου ότι η απαγόρευση της λατρείας είναι αντισυνταγματική, ερμηνευτικώς συνάγεται ότι αυτή επιτρέπεται στους πιστούς με τους όρους που επιτρέπεται και η ατομική προσευχή. Εξάλλου ιδιαιτέρως αυστηρή είναι η μεταχείριση των Ι. Μονών, αυστηρότερη και από τους Ναούς των οικισμών και των πόλεων. Αν η λατρεία είναι το οξυγόνο για τους απλούς πιστούς, τι πρέπει να πούμε για τους μοναχούς ; Ούτε λατρεία, ούτε υποδοχή των πιστών για ατομική προσευχή, διότι απαγορεύονται οι επισκέψεις.
3. Η τέλεση Ακολουθιών ή της Θ. Λειτουργίας μόνον από τον Ιερέα, κεκλεισμένων των θυρών, που διαφαίνεται ότι θα επιτραπεί για τη Μ. Εβδομάδα, δεν λύνει το πρόβλημα. Οι πιστοί αποκλείονται και πάλι από τη συμμετοχή στη λατρεία, την οποία όχι μόνον δεν ασκούν ανεμπόδιστα κατά το Σύνταγμα, αλλά ούτε καν με εμπόδια, με άλλα λόγια δεν την ασκούν καθόλου! Μετά την απαγόρευση της λατρείας έκλεισαν οι περισσότεροι Ναοί, ακόμη και για ατομική προσευχή. Πολύ ορθότερο θα ήταν να είναι όλοι οι Ναοί ανοικτοί και η λατρεία να επιτραπεί με την τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας, διότι έτσι θα μοιράζονται οι πιστοί σε πολλαπλάσιους ως προς την έκταση χώρους, θα μπορούν να παραμένουν στο προαύλιο ή ακόμη πιο μακριά και θα γίνεται η απαραίτητη αραίωση.
4. Η απαγόρευση της λατρείας δεν πρέπει να ερμηνευθεί ξεχωριστά από την απαγόρευση των μετακινήσεων. Εξαιρέσεις προβλέπονται από την απαγόρευση των μετακινήσεων για ορισμένους λόγους. Οι εξαιρέσεις της μετακίνησης αποτελούν οι ίδιες προσβολή για τους πιστούς. Ως μέλη της Εκκλησίας, βλέπουν την Εκκλησία – το Ιατρείο της ψυχής για όσους πιστεύουν – να έχει αυστηρότερη μεταχείριση και από το σούπερ μάρκετ ή το φαρμακείο ή όσους κάνουν βόλτα το κατοικίδιο τους. Στους λόγους εξαίρεσης δεν προβλέπεται ούτε η μετάβαση στο Ναό. Για λόγους όμως ισότητας, πρέπει να επιτραπεί και αυτή ως εξαίρεση από την απαγόρευση μετακινήσεως και όχι να αναγκάζονται οι πιστοί να την καλύπτουν υπό τις άλλες κατηγορίες.
5. Πέρα από το Σύνταγμα και τους νόμους, χρειαζόμαστε αδήριτα την ψυχική τόνωση και την ελπίδα. Αυτά δίνει η Εκκλησία με το οπλοστάσιό της, τα μυστήρια και τις ακολουθίες της και αυτά έχουν καίρια σημασία για να κρατήσουν την ψυχή ολόρθη. Το θετό δίκαιο (= οι νόμοι που ισχύουν σε ένα κράτος) αντιπαραβάλλεται με το φυσικό δίκαιο, το οποίο είναι το ιδεώδες δίκαιο, δηλ. στην ουσία η ιδέα και η απόλυτη αξία της Δικαιοσύνης. Η Αντιγόνη συγκρούεται στην ομώνυμη τραγωδία με το θετό δίκαιο, που επιβάλλει ο Κρέων, η κρατική εξουσία της εποχής, επειδή της φαίνεται άδικο. Αντιθέτως, με τα λόγια και τη στάση της, προσδίδει στο φυσικό δίκαιο καθολική ισχύ, ανεξάρτητη από τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και τον τόπο : “ἀεί ποτε ζῇ ταῦτα, κοὐδεὶς οἶδεν ἐξ ὅτου ’φάνη.”. Ευχής έργο είναι να μη συγκρούεται το ισχύον δίκαιο με την ιδέα της Δικαιοσύνης, αλλά να την υπηρετεί και να μην αδιαφορεί για αυτή.
tovima.gr,3/4/2020

Κυριακή Ε' Νηστειών -«Ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα και ο Υιός του ανθρώπου παραδοθήσεται τοις αρχιερεύσι και γραμματεύσι και κατακρινούσιν αυτόν θανάτω»


ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ:Εβρ. θ' 11-24
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ: Μάρκ. ι' 32-45

Είναι η τελευταία φορά που ο Χριστός ανεβαίνει στα Ιεροσόλυμα συνοδευόμενος από τους Μαθητές Του. Καθ’ οδόν προαναγγέλλει ότι πλησιάζει η ώρα του Πάθους Του. Αυτό το πάθος είναι εκούσιο, γιατί όπως αναφέρει σήμερα ο Ίδιος «Θα παραδοθεί στους αρχιερείς και τους γραμματείς. Αυτοί θα τον καταδικάσουν σε θάνατο και θα τον παραδώσουν στους Εθνικούς. Θα τον περιγελάσουν, θα τον μαστιγώσουν, θα τον φτύσουν και θα τον θανατώσουν. Ύστερα από τρεις μέρες όμως θα αναστηθεί».
Ένα πάθος, λοιπόν, αλλά εκούσιο-θεληματικό. Κανένας δεν τον εξαναγκάζει. Όταν αναφέρεται σ' αυτό χρησιμοποιεί τον όρο «δει» πρέπει. «Ότι δει αυτόν απελθείν εις Ιεροσόλυμα και πολλά παθείν από των πρεσβυτέρων και αρχιερέων και γραμματέων και αποκτανθήναι και τη τρίτη ημέρα εγερθήναι". (Ματθ. ιστ'21). Στη συνομιλία δε, που είχε με τον Νικόδημο, εξηγεί και το γιατί πρέπει να θανατωθεί. «Ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ'έχη ζωήν αιώνιον». Και συνεχίζει. «Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο ,ώστε παρέδωσε στον θάνατο τον μονογενή Του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ' Αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια"(Ιωάν.γ'15-16).
Ο Χριστός, λοιπόν, με τη δική Του θέληση οδηγείται προς το Πάθος. Ομολογεί με επιμονή: «Εγώ τίθημι την ψυχήν μου ». «Εγώ θυσιάζω τη ζωή μου, ώστε να την ξαναπάρω. Κανείς δεν μου την παίρνει, αλλά Εγώ από μόνος μου την προσφέρω.Από μένα εξαρτάται να την προσφέρω κι από μένα εξαρτάται να την ξαναπάρω. Αυτήν την εντολή έλαβα από τον Πατέρα μου"(Ιωάν.ι'17-18).
Αυτό ήταν το έργο της Θείας Οικονομίας. Αυτό επέβαλλε η αγάπη του Θεού για τη σωτηρία του κόσμου. Ο Χριστός, ως Θεός, είχε τη δυνατότητα της επιλογής. Μπορούσε ακόμα να επιλέξει οποιοδήποτε τρόπο για τη σωτηρία του κόσμου. Κι όμως επέλεξε το δρόμο της θυσίας. Επέλεξε όχι μόνο τον πιο οδυνηρό, αλλά και τον πιο εξευτελιστικό θάνατο, τον σταυρικό θάνατο.
 Ο Σταυρός, που είναι η ύψιστη έκφραση της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο, είναι την ίδια στιγμή και η χείριστη απάντηση του ανθρώπου σ' αυτή την αγάπη του Θεού. Για τούτο και ο Απόστολος Παύλος μας καλεί να συνειδητοποιήσουμε τούτη τη σημαντική αλήθεια ,όσο πλησιάζουμε προς τη γιορτή του Πάσχα. Ότι «το Πάσχα ημών υπέρ ημών ετύθη Χριστός» (Α΄ Κορ.ε'7). «Γιατί η δική μας γιορτή του Πάσχα συνίσταται στο γεγονός ότι θυσιάστηκε για χάρη μας ο Χριστός».
Άραγε πόσοι και σε ποιο βαθμό αντιλαμβανόμαστε αυτή τη θυσία; Αλλά ακόμα πόσοι και σε ποιό βαθμό αποδεχόμαστε ότι ο Σταυρός του Χριστού είναι το «λύτρο», το αντάλλαγμα που δόθηκε για να εξαγοραστούν οι αμαρτίες του καθενός από μας ;
Η απάντηση είναι δύσκολη ,ίσως και οδυνηρή. Ίσως να μη διαφέρει από αυτή των Μαθητών του Χριστού, οι οποίοι στο άκουσμα των Παθών Του, προτάσσουν τα δικά τους πάθη. Προτάσσουν το πάθος του εγωισμού, καθώς την αντιζηλία και τον ανταγωνισμό. Δυό από αυτούς, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, δεν ζητούν υπηρεσία και έργο στη Βασιλεία Του, αλλά τις πιο ξεχωριστές τιμές. «Διδάσκαλε, θέλουμε να μας κάνεις τη χάρη που θα σου ζητήσουμε… Όταν θα εγκαταστήσεις την ένδοξη βασιλεία σου, βάλε μας να καθίσουμε ο ένας στα δεξιά και ο άλλος στα αριστερά σου».
 «Ουκ οίδατε τι αιτείσθε», τους είπε ο Χριστός. «Δεν ξέρετε τι ζητάτε», ενώ τους ρωτά αν μπορούν να γίνουν συμμέτοχοι των Παθών Του. Μετά από τη θετική τους απάντηση τους είπε ο Χριστός. «Το ποτήρι που θα πιω εγώ θα το πιείτε, και με το βάπτισμα των παθημάτων μου θα βαπτιστείτε. Το να καθίσετε όμως στα δεξιά μου και στα αριστερά μου δεν μπορώ να σας τα δώσω εγώ, αλλά θα δοθεί σ' αυτούς για τους οποίους έχει ετοιμαστεί με τους δικούς τους κόπους και θυσίες.
 Ο Χριστός προσφέρει τους καρπούς της απολυτρώσεως. Όμως τους καρπούς της δόξας θα τους γευτούν εκείνοι που εργάστηκαν με ταπεινοφροσύνη και αυτοθυσία. Η Βασιλεία του Θεού και κατ' επέκταση η αιώνια ζωή είναι μεν δώρο και δωρεά του Θεού ,αλλά την ίδια στιγμή είναι και κατάκτηση, στην οποία μας καλεί ο Θεός να γίνουμε μέτοχοι. Προτρέπει ο Απόστολος Παύλος τον μαθητή του Τιμόθεο και κατ' επέκταση κι εμάς: « Να επιδιώκεις τη δικαιοσύνη, την ευσέβεια, την πίστη, την αγάπη, την υπομονή, την πραότητα. Να αγωνίζεσαι τον ωραίο αγώνα της πίστεως. Κατάκτησε έτσι την αιώνια ζωή στην οποία σε κάλεσε ο Θεός, για την οποία ομολόγησες την καλή ομολογία μπροστά σε πολλούς μάρτυρες.» (Α' Τιμ.στ' 11-12).
Αδελφοί μου, ο Χριστός δεν περιορίστηκε σήμερα στο να απορρίψει τη φιλοπρωτία των δύο ή την αγανάκτηση των άλλων δέκα Μαθητών Του. Με λόγια , αλλά ιδιαίτερα με έργα, τους αποκάλυψε ότι η Βασιλεία Του είναι ξένη προς την εγωιστική τάση, την κυριαρχία ή την ιδιοτελή εκμετάλλευση των άλλων. Στη Βασιλεία Του εκείνο που προέχει είναι η αγάπη, η προφορά και η θυσία. Η Βασιλεία Του είναι βασιλεία διακονίας και όχι εξουσιαστικής κυριαρχίας. Θα τους αποδείξει σε λίγο, πλένοντάς τους τα πόδια ,ότι "ο Υιός του Ανθρώπου δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει και να προσφέρει τη ζωή Του λύτρο για όλους».
Αυτή είναι στ' αλήθεια η πιο μεγάλη επανάσταση που άλλαξε τον κόσμο. Μέσα από την αγάπη, μέσα από τη διακονία, μέσα από την αναγνώριση της ισότητας των ανθρώπων, προχώρησε στην κατάργηση της δουλείας. Όμως, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της ποιότητας της ζωής μέσα από τη δική μας εσωτερική βελτίωση. Η πορεία μας ας είναι πορεία ταπείνωσης προσφοράς και αγάπης. Αυτή θα είναι η καλύτερη άπόδειξη ότι συμπεριφερόμαστε και συσταυρωνόμαστε με τον Χριστό.
 Θεόδωρος Αντωνιάδης